Reizen met beperkte energie in het OV + 13 TIPS

Al vrijwel mijn hele leven reis ik met het openbaar vervoer. Dat moet ook wel omdat ik thuis opgroeide zonder de beschikbaarheid van een auto. Dus werd alles via het OV, de fiets of scooter gedaan. Op dat opzicht is het dus niets nieuws voor mij, alleen is er één ding verandert: de energie die het kost.

HET BRENGT MIJ VAN A NAAR B

Maar het OV is soms wel het enige middel wat mij van A naar B kan brengen. Valkenswaard, waar ik dus woon, beschikt niet over een plek vol met MBO/HBO opleidingen dus moet ik hiervoor het dorp uit. Eindhoven op dit moment. Een afstand die in dit geval met zowel het OV als met mijn e-bike af te leggen is. Op warmere dagen kies ik daardoor dus liever voor de fiets. maar wanneer het weer (weer) kouder wordt pak ik sneller de bus. Ik warm namelijk niet op tijdens zo’n e-bike rit; en voor iedereen die zegt dat ik dan de ondersteuning lager moet zetten, begrijpt dus niet zo goed waar de fiets voor dient. Mijn spieren vinden het koude weer niet zo prettig vanwege de fibromyalgie. Dan zit ik toch liever hutje mutje maar wel warm in de bus. Goed voor mijn fibro (=fibromyalgie), maar slechter voor mijn ME/cvs, omdat zo’n reis vet veel energie kost. Een WIN-LOSE situatie. Maar we moeten iets.

LIEVER EEN STAGE DICHTBIJ

Om flink wat energie te besparen in het reizen wilde ik een stagebedrijf op zo’n afstand dat die voor mij makkelijk af te leggen was. Fietsafstand. Dat was ook de eis toen ik de oproep deed op LinkedIn. Toch koos ik voor een bedrijf waarbij ik nu zo’n 3 uur per dag moet reizen; met zowel de bus als de trein. Niet dat ik dat meteen in de gaten had. Pas de eerste keer dat ik om half 9 in de bus stapte en om 5 uur pas weer terug bleek te zijn kreeg ik een helder moment. Dit ga ik nu voor zo’n 11 weken, 3x per week doen.

Maar waarom dan toch daar blijven? Simpel! Omdat het een kans was die ik niet aan mij voorbij kon laten gaan. Ik bedoel een bedrijf waarbij ik, samen met mijn disabilities mezelf kan zijn, die zich volledig aan mij kan aanpassen en waarbij mijn ervaringen en kracht erkent worden, is toch een makkelijke optelsom?

HET BEGINT ZIJN TOL TE EISEN

Vorige week begon het reizen toch wel zijn tol te eisen. Ik ging van vanuit thuis, op de fiets, in de bus, in de trein, in de bus, te voet naar stage, werken, om vervolgens weer te voet naar de bushalte, in de bus, in de trein, in de bus, op mijn fiets, om rechtstreeks naar bed te kunnen. Om dat dan de volgende dag weer overnieuw te doen.

Op dit soort dagen lijkt mijn leven aan me voorbij te gaan. Ondanks dat mijn grootste activiteit iets is waar ik mentale energie (lepels) van krijg, is mijn lichaam daarnaast vooral bezig met het ‘proberen te herstellen’ van. Dat vind ik erg moeilijk. Alles wat ik daarnaast zou willen doen zoals tijd besteden aan mijn hobby’s, aan vrienden, familie en mijn partner lijken en zijn op dat moment vrijwel onmogelijk. Thuis hebben ze niets aan mij en loopt het huishouden zonder mij (wat eigenlijk al stiekem een tijdje gebeurt) door.

THUISWERKEN

Wat ik zo fijn vind is dat de organisatie een minimum heeft gesteld van 3 dagen op  kantoor en 2 dagen thuis. Deze regeling hebben we dus ook toegepast op mijn stage, waardoor ik de maandag en vrijdag heerlijk vanuit thuis kan werken. Dat betekent dat ik geen energie hoef te verspillen aan het reizen, en deze energie kan ik weer gebruiken voor mijn opdrachten. Opladen kan ik het niet noemen, maar wel dat ik na het werken vaker energie overhoud voor mijn privé leven.

HOE TOEGANKELIJK IS HET OV EIGENLIJK??

Laten we het even over iets anders hebben. Want ja, het OV kost mij ontzettend veel energie, maar is het ook voldoende toegankelijk? Als je mij die vraag een jaar geleden had gesteld had ik volmondig ‘’Ja’’ geantwoord.

Maar nu ik weer met OV reis, en meer mensen heb leren kennen via mijn blog en sociale media, ben ik als een soort klap in mijn gezicht wakker geslagen. Ik betrapte mezelf erop dat ik vooral keek vanuit mijn eigen referentiekader. Ik ervaarde vrijwel geen problemen in het OV behalve het feit dan dat het veel energie kost. Maar toen begon ik langzaam te lezen over de ervaringen van anderen in het OV. Ervaringen die voor mij nieuw waren, maar voor hen niet nieuw zijn. Wat ik vooral las was frustratie.

Na deze ervaringen te hebben gelezen ging ik eens goed om mij heen kijken. En toen realiseerde ik mij het volgende: het OV is niet meer toegankelijk omdat we een sticker opplakken met een persoon in rolstoel, omdat we #doeslief gebruiken of omdat er op de borden van de trein een dia tevoorschijn komt met een tekst waarop staat dat we voor elkaar moeten opstaan omdat niet alle disabilities immers zichtbaar zijn. Het is de werkelijke praktijk die laat zien of we toegankelijk maken voor IEDEREEN. En geloof me als ik zeg dat we er nog lang niet zijn. 

En nu denk je misschien dat dat wel meevalt; want er is een toch een plek voor disabled reizigers in het OV? Er is een lift en/of reling aanwezig, er zijn poortjes aanwezig waar de rolstoel doorheen kan en er is zelfs een hele coupé voor reizigers met voorrang.

Maar stel jezelf nu eens de volgende vragen:

• ‘’Hoe vaak neem ik een zitplaats in beslag voor een iemand met voorrang?’’ (Zelfs als er nog genoeg andere zitplaatsen zijn?)
• ‘’En sta ik dan ook daadwerkelijk op als ik kan zien dat de ander het nodig heeft of als iemand daar om vraagt?’’

Maar denk ook eens aan de witte strepen die bedoelt zijn voor mensen die slechtziend of blind zijn.

• ‘’Sta ik op zo’n streep te wachten?’’

Besef dat er dus al een heleboel mogelijkheden zijn voor deze reizigers om eigenlijk zonder te veel gedoe met het OV te gaan, maar als er misbruik van deze voorzieningen wordt gemaakt, en ik begrijp het, we willen allemaal graag een zitplaats, dan richt je misschien meer schade aan dan dat je bedoelt.

Voorbeeld1: Een gezond persoon reist met het OV. Deze persoon moet de hele rit staan. Na de rit, vervolgt deze persoon hun leven. Boodschappen doen, eten koken, sporten en of met vrienden naar het terras. De volgende dag gaat deze persoon weer naar het werk.

Voorbeeld2: Iemand die (onzichtbaar) chronisch ziek is moet ook met het OV en ook de hele rit staan, omdat de voorrang plekken bezet zijn en die niet durft te vragen om een zitplaats, omdat er aan de buitenkant niets te zien is (bang voor vooroordelen). Als de rit voorbij is is de energie van deze persoon al zodanig laag dat de boodschappen niet meer kunnen worden gedaan, er kan niet (uitgebreid) gekookt worden en het huishouden blijft ook liggen. De volgende dag kan deze persoon niet werken en een afspraak moet afgezegd worden.

Oftewel de gevolgen voor iemand die (onzichtbaar) chronisch ziek is zijn veel groter dan iemand die normaal hersteld.

Maar geef ook eens antwoord op de volgende vragen:

• ‘’Kan bijv. een rolstoel gebruiker nu echt met de bus/trein in drukke tijden ivm met genoeg plaats dat word vrijgemaak?’’
• ‘’En hoe zit het dan met de hulp die die persoon eventueel nodig heeft’’
• ‘’Is dat er genoeg?’’

Op hoeveel antwoorde jij met ‘’Ja’’ of ‘’Dat weet ik eigenlijk niet?’’

We negeren het maar vaak omdat het geen betrekking op ons heeft. We kijken vooral vanuit ons eigen referentiekader, totdat jij in die positie gezet wordt. Ik probeer dit bij mezelf al meer te veranderen. Door eens dingen te lezen waar ik in het dagelijkse leven niet tegenaan loop. Want verandering begint al bij het kennis hebben over.

13 TIPS VOOR HET REIZEN MET BEPERKTE ENERGIE

Ondanks dat ik het niet altijd in de hand heb om het OV toegankelijker voor je te maken, kan ik wel vanuit mijn eigen ervaringen tips met jou delen die het reizen een stukje gemakkelijker maken als je leeft met beperkte energie (lepels) zoals ik.

1. Zorg dat je als één van de eerste de bus in kan stappen (om zo van een zitplaats gegarandeerd te zijn of als eerste kan kiezen);
2. Laat drukke bussen aan je voorbij gaan (wel even bespreken met je eindbestemming of dat kan. Een minder drukke bus betekent namelijk meer kans op een zitplaats);
3. Bij de bushalte gaan zitten;
4. Bij de bushalte zware tassen neerzetten (om energie te besparen);
5. Bij eventuele drukte niet te kieskeurig zijn om een zitplaats. De eerste die je ziet is van jou;
6. Genoeg ruimte tussen overstappen creëren. Zodat je geen energie kwijt ben door te haasten naar de volgende trein/bus (hier ben ik overigens heel slecht in, maar de bedoeling is goed);
7. Alleen meenemen wat je écht nodig heb, om geen te zware tassen te hoeven dragen (scheelt energie);
8. Aangeven bij jouw directe medereizigers dat je moet zitten;
9. De snelle manier van reizen kiezen (dus niet zoals ik 1 uur en 15 min in een bus gaan zitten terwijl de trein er 10 minuten over doet);
10. Je reis voorbereiden (zodat je niet voor verassingen komt te staan);
11. Drukke tijden vermijden (minder prikkels, meer zitplaats);
12. Onthouden dat jij bij de mensen hoort die een zitplaats hoort te hebben (jij hebt het recht om voorin de bus plaats te nemen, of in de coupé voor mensen die voorrang hebben plaats te nemen);
13. Of pak een zitplaats waar je zo min mogelijk gestoord wordt (zo hou ik van een zitplaats achterin de bus. Want niemand kijkt mij erop aan als er zitplaats moet worden vrijgemaakt voor een ander. Dit scheelt heel veel angst voor vooroordelen. Echter sta ik met alle liefde op voor mensen die dat nodig hebben).

Ik hoop dat je er iets van hebt geleerd. Laat mij vooral weten wat je van de blog vond of heb je een onderwerp die je graag voorbij ziet komen? Laat het mij weten via het contactformulier of via de reacties waarop je deze blog hebt gevonden.

VOLG MIJ OP INSTAGRAM